Van stamppot tot stroopwafel

Mijn favoriete seizoen is al een tijdje aan de gang. Ik ben gek op de kleuren, de vallende bladeren, de paddenstoelen en het onstuimige weer. In Nederland zeggen wij de ‘r’ zit in de maand of wel de herfst begint en de winter komt er aan! De maanden van speculaas, soep en stamppot. Stamppot? Niet voor iedereen klinkt dit persé aantrekkelijk in de oren; voedsel stampen en dan in een pot doen? Ja, dat klopt maar het is toch wel iets meer dan dat. Stamppot is een serieus onderdeel van de Nederlandse cultuur. De aardappel, populair in de Lage Landen, vormt de basis en wordt samen met groenten inderdaad tot een massa gestampt in een pan.

Gestart in tijden dat wij nog geen luxe kookplaten hadden en het handig was om eten slechts in een enkele pan te bereiden. Er zijn veel variaties op de stamppot, maar boerenkoolstamppot geserveerd met jus en rookworst (ook in vega variant) is veruit de meest populaire winter dis in ons land. Veel Nederlanders houden van stamppot, voor ons is het comfort food in het koudere seizoen of misschien ook wel troost eten in de moeilijke en onzekere tijden waarin wij leven. Naast de stamppot houden Nederlanders ook van soep, vooral in de herfst en de winter. Zelf soep maken en deze samen oplepelen heeft iets gezelligs, het zorgt voor saamhorigheid, je praat ook vaak met elkaar over de gemaakte soep – ‘wat zit er allemaal in?’

Op mijn werk vier ik mijn verjaardag in november altijd met zelfgemaakte pompoensoep en warme worstenbroodjes. Worstenbroodjes zijn overigens een typisch Brabantse lekkernij – je vindt ze niet in andere delen van het land. Vaak zit achter eten natuurlijk ook een verhaal. De traditie was om het broodje te eten na de katholieke kerkdienst. Het worstenbroodje is overigens ontstaan doordat boeren op zoek waren naar nieuwe technieken om vlees te conserveren. Gehakt bleef langer goed door het in deeg te rollen en te bakken. Waar we ook gek op zijn, zijn de koekjes bij de koffie.

Wij, Dutchies, hebben de naam er maar eentje uit te delen en dan snel de trommel weer dicht te doen. Misschien toch onze zuinige aard? Er zijn allerlei varianten te vinden met bijzondere namen zoals bokkenpootjes, Jan Hagel, kattentongen of Speculaas. De koek der koeken is natuurlijk de stroopwafel en deze is inmiddels bekend over de hele wereld. Het schijnt dat de plakkerige wafel rond 1800 in Gouda is ontstaan. Hoewel de Nederlandse keuken bescheiden is en beslist geen ‘haute cuisine’, zijn wij er toch wel een beetje trots op. Eten is een vorm van erkenning van je cultuur. Het vertelt over wie je bent, waar je vandaan komt, je land, gewoontes, je familie. Het brengt culturen dichter bij elkaar. Onze cursisten zijn gek op onze worstenbroodjes, stroopwafels en misschien zelfs onze stamppot, wij omarmen hun falafels, baklava en empanadas.

Wij wisselen met trots elkaars recepten uit, bekijken vol bewondering het uitgestalde eten na de laatste lessen en praten en proeven samen. Eten als bindmiddel. Zoals wij in Nederland zeggen ‘Als de pot kookt, dan bloeit de vriendschap’.