Digitale medicatiebegeleiding waar dat kan, menselijk wanneer het moet
Foutief medicijngebruik - verkeerd bewaren of innemen, dosis overslaan, combinaties met voedsel - kan ernstige (en zelfs fatale) gezondheidsproblemen geven, blijkt wel uit bijna 50.000 ziekenhuisopnames per jaar in Nederland. Farmaceut en CEO Claudia Rijcken en haar team van startup Pharmi geven er vanaf de High Tech Campus Eindhoven met een app antwoord op.
Claudia verkende haar hele vakgebied voordat ze ondernemer werd. Ze werkte tijdens en na haar studie en promotie als apotheker en daarna in de farmaindustrie. Ze spreekt dus uit ervaring: “Als apothekers nu en in de toekomst patiënten goede zorg en zorgvuldige voorlichting willen bieden, dan zijn data, digitale interactie en communicatie én de menselijke maat noodzakelijk. Data, trends en patronen in geneesmiddelengebruik en hoe apothekers dat kunnen optimaliseren hebben altijd mijn interesse gehad. Dat kan veel slimmer. Ik vond dat - in het algemeen - apothekers te weinig van digitale zorg wisten, er onvoldoende klaar voor waren en dat er weinig instrumenten zijn om hen te ondersteunen en onderwijzen. Daarom schreef ik het boek Pharmaceutical Care in Digital Revolution, waarvan dit jaar de tweede editie verscheen; ‘dit komt er op jullie af’.”
Startup
Ze startte Pharmi in 2019: “De ambitie is te zorgen dat apothekers klaar zijn voor de hybride toekomst: digitaal waar dat kan, menselijk wanneer het moet. Testen met een digitaal platform voor zorg op afstand bleken succesvol en met financiering van de Rabobank zijn we het concept in 2020 verder gaan uitwerken. Daar haakten investeerders op aan. Nu draait ons eigen platform in inmiddels 65 apotheken en in farmaceutische thuiszorg. Zo’n 25.000 patiënten gebruiken nu MedicijnWijs.” Die interactieve en toegankelijke digitale begeleiding is bijzonder, beaamt Claudia: “Vooral omdat MedicijnWijs informeert en communiceert met de patiënt over alle geneesmiddelen. Er zijn wereldwijd zeker goede medicatiemanagementplatforms, maar meestal op één gebied, zoals diabetes of astma. Ons platform zorgt echt voor aanvulling op de apotheker voor álle medicatie.” Integratie in het standaard Apotheek Informatie Systeem is nu al voor honderden apothekers mogelijk, zodat apotheekteams MedicijnWijs makkelijk kunnen inzetten.
Hybride
Pharmi heeft de tijd mee. Er is personeelskrapte en alle partijen in het Integraal Zorg Akkoord mikken op vijftig procent adoptie van hybride zorg over twee jaar. “Alle macrotendensen en trends wijzen in die richting; we hebben te weinig handjes en moeten dus andere zorgoplossingen inzetten.” Ook zijn data relevant voor het aantonen van de waarde van zorginnovaties: “Bijvoorbeeld in de vergoeding van nieuwe geneesmiddelen. Ontwikkelaars moeten aantonen dat middelen doen wat ze in klinische onderzoeken beloven en dat gebeurt steeds vaker digitaal.”
Die digitalisering brengt weer eigen uitdagingen met zich mee. Teamgenoot en commercial lead Roos van der Bent: “In deze kennisregio is zoveel vraag naar softwareontwikkelaars. Het duurt vaak even voor we onze vacatures kunnen invullen. Dat geldt voor meer ‘kleintjes’ op de Campus, tussen de VDL’s en ASML’s hier. Maar wij hebben wel het leukste team.”
Toch is het ook hard werken voor het nu achtkoppige team, complimenteert Claudia: “De druk op een startup in de moeilijk bewegende gezondheidszorg is pittig. Dat vereist een lange adem en stevige doelstellingen. Veranderen is alleen interessant als dat verbetering is en zorgprofessionals zien dat nog niet altijd. De kosten gaan voor de baat uit. Er komt wel meer begrip voor de noodzaak van digitalisering, om de nodige zorg te kunnen leveren. Maar financiering is nog niet op orde; er moeten nieuwe financieringsmodellen komen. Bovendien, voor implementatie van zorginnovatie is extra capaciteit nodig en die is er vaak niet. De educatiemogelijkheden voor beter begrip van hybride zorg bij apotheekteams zijn beperkt. Die hordes moeten we nog nemen.” Dat is geen sinecure, verzucht Claudia: “Ik ben ook docent digitale farmaceutische zorg voor apothekers. In de apotheek en in de assistentenopleiding zit nog weinig kennisdeling over hybride zorgmodellen. Dat moet dringend veranderen om de zorg ook in de toekomst duurzaam te houden.”
‘De druk op een startup in de moeilijk bewegende gezondheidszorg is pittig’
Patiëntvriendelijk
Dan is er nog het patiëntenaspect; hybride zorg en digitalisering moeten óók patiëntgericht en -vriendelijk zijn. Roos is er kort over: “Dat is MedicijnWijs.” De app is getest op taalniveau B1 en biedt interactieve communicatie, virtuele assistentie en chatten, plus een mix van korte tekst, film, beeld en animatie. Claudia geeft een voorbeeld: “MedicijnWijs vraagt de gebruiker hoe het gaat en naar de kwaliteit van leven. MedicijnWijs begeleidt de eerste twee weken om het medicijn beter te begrijpen. Het zorgt voor preventie door risico’s ervan te benoemen. Bij bijvoorbeeld afbouwtrajecten voor zware pijnstillers is er hybride thuisbegeleiding, gecombineerd met zorg van de apotheker.
We meten ook de tevredenheid van patiënten. MedicijnWijs scoort over het algemeen ‘goed’, een rapportcijfer 7,5. En we zien al enkele jaren dat medicijnkennis - die goed gebruik van de medicatie voorspelt - behoorlijk toeneemt. Mensen voelen zich met digitale begeleiding comfortabeler in hun medicijnkennis en maken zich minder zorgen over het juiste gebruik en bijwerkingen. Dat bevordert zelfmanagement, eigen regie. En die helpt ook de samenleving; minder onnodige ziekenhuisopnames wanneer mensen hun medicijnen beter gebruiken. De toegankelijkheid van de zorg staat onder druk. Migratie naar hybride en digitaal levert direct voordeel op voor patiënten.”
Waardering
Dat wordt breed gewaardeerd, en niet alleen door de groeiende aantallen apothekers en patiënten die MedicijnWijs gebruiken. Voor de app bestaat internationale belangstelling: “In België is inmiddels een positieve pilot afgerond. En Duitsland is geïnteresseerd; daar is het toegangsklimaat echt vrij complex.” Pharmi belandde al in top tien’s van STZ Innovation Award, Rabobank Sustainable Innovatie Award en Nationale Zorginnovatie Prijs, won de bekende Brainportprijs Gerard & Anton Award en de NL Academic Startup Award. In 2023 behoorde Pharmi tot de MT/Sprout Chal- lenger50, de vijftig meest uitdagende, innovatieve en snelgroeiende bedrijven van Nederland. Deze ondernemers breken met bestaande businessmodellen en laten de gevestigde orde zien hoe het anders, sneller en beter kan.
Foto: Kees Martens/DCI Media