Tussen culturen:

Miriam Frosi woont meer dan 24 jaar in Eindhoven en werkt gepassioneerd voor de stad en haar burgers op de gebieden onderwijs, sport, economie en arbeidsmarkt. Ze is trots om de eerste Italiaanse vrouw te zijn die tot raadslid in Nederland is gekozen. Zij werkt aan het verbeteren van verbindingen en integratie in onze 165 nationaliteiten tellende multiculturele stad.

Gewend om te migreren en in staat tot aanpassing aan elke plaats, ben ik al jarenlang onderdeel van de Italiaanse gemeenschap in Eindhoven. Ik ervaar hier bijzonder veel genegenheid en interesse voor onze cultuur. Nederlanders verrassen me als zij Italiaans met me willen spreken, vaak heel goed. Enkele vrijwilligersorganisaties helpen Italianen integreren in de stad en met Nederlands als tweede taal. De Fantaitaliando-vereniging bijvoorbeeld, die voorleessessies voor kinderen organiseert in de bibliotheek van Veldhoven en de Made in Italy-vereniging, die aperitieven, boekverhuur en thema-avonden organiseert voor de integratie van beide gemeenschappen. Ik zoek naar verdieping op het onderwerp en ga praten met twee Italiaanse vrouwen die goed zijn geïntegreerd in het sociale en culturele weefsel van Eindhoven: Mirjam Frosi en Elena Digirolamo. 

Op straat hoor ik steeds vaker mensen mijn taal spreken: hoeveel Italianen schat je dat er in Brainport Eindhoven wonen?
Miriam Frosi: “Eindhoven en haar demografie zijn veel veranderd. Toen ik hier voor het eerst kwam, hoorde ik op straat alleen Nederlands praten en af en toe in mijn buurt in Tongelre Turks. Tegenwoordig hoor je alle talen. De Italiaanse gemeenschap is aanzienlijk gegroeid en staat op de 7de plaats. Er wonen hier ongeveer 2000 Italianen. Naast de Indiase gemeenschap, bestaande uit 2,7% van de lokale bevolking, volgen de Turkse, Poolse, Chinese en Spaanse. Daarna de Italiaanse. 

De redenen waarom Italianen naar deze regio verhuizen kunnen verschillen, maar voor velen is betere baankansen de drijfveer. Hierheen komen betekent wonen in Brainport, waar intelligente gees-ten van over de hele wereld komen werken in technologie of een van de vele startups in de regio. Het ecosysteem functioneert, creëert toege-voegde waarde en welvaart voor iedereen. Hier ligt de meest innovatie-ve vierkante meter ter wereld!”

Maar vindt iedereen een betere levenskwaliteit en baan? 
“Italianen met een masterdiploma meestal wel. Voor anderen ligt het helaas ook wel anders. Een paar jaar geleden ontdekte ik in mijn onder-zoek dat een deel van de arbeidskrachten, 4.800 in Brabant, slachtoffer is van arbeidsuitbuiting. Hiervan komen de meesten uit Oost-Europa. Ze worden ‘vastgehouden’ door criminele uitzendbureaus die werkver-gunningen verstrekken, maar ook een BSN-nummer, accommodatie en zelfs vervoer naar de werkplek. Dat klinkt goed, maar al deze faciliteiten maken de werknemers volledig afhankelijk van het bureau. En ben je niet meer nodig, dan sta je van de ene op de andere dag op straat. Zonder huis, baan of inkomen. Dit is een ernstige situatie, het aantal daklozen in onze stad neemt hierdoor toe. Omdat we dit willen aan-pakken is er een helpdesk om deze uitbuitingsgevallen te melden en mensen goed te informeren: het Migranten Infopoint.”

Helpt de Italiaanse gemeenschap elkaar? 
“Veel sociaal actieve Italianen helpen nieuwkomers zich wegwijs te maken in hun nieuwe omgeving. Dat is hartverwarmend. En er zijn hier veel culturele organisaties, WhatsApp-groepen om vragen te beantwoorden en social 
media-groepen. Het is bevredigend om anderen te helpen. Zelf heb ik Connecting Cultures georganiseerd. Het doel daarvan is netwerken met nieuwe mensen en een betere, meer sociale stad te creëren.”  

Wat doe jij voor de Stichting Libera Mente & taalschool Dante Eindhoven?
Elena Digirolamo: “Vanuit mijn passie voor het verbinden van mensen en omdat ik een stukje Italië wil creëren in de stad waar ik woon, Eindhoven, heb ik de Stichting Libera Mente opgericht. We bieden culturele evenementen in het Italiaans aan, en hebben daar een plek mee gecreëerd waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en een gevoel van gemeenschap kunnen ontwikkelen. De meeste sprekers werf ik zelf. Deze functie past bij mij omdat ik veel connecties heb en veel potentiële sprekers kan bereiken. Een paar jaar geleden ging ik samenwerken met de Stichting Dante Alighieri Eindhoven, waar ik de cursussen organiseer. Mijn inspanning voor Dante Alig-hieri verrijkt wat ik al deed voor Libera Mente, en vice versa. De activiteiten lijken op elkaar en versterken elkaar. Vooral voor Dante leg ik veel contacten met mensen die gepassioneerd zijn over mijn cultuur.”

Waarom zijn er in Brabant zoveel taalscholen & privéleraren die lesgeven in de Italiaanse taal?
“Veel mensen in Eindhoven willen Italiaans leren. Daar zijn verschillende redenen voor: Italië is een geliefd land voor vakanties en de studenten willen tijdens hun vakantie graag de taal kunnen spreken. Nederlanders zijn ook gepassioneerd over de Italiaanse geschiedenis, kunst en opera, wat hen extra motiveert om de taal te leren. En er is een groep die graag na het pensioen naar Italië zou verhuizen. Of die Italiaanssprekende families hebben en de taal willen leren om met hen te kunnen communiceren.”

Integreren Italianen goed in Eindhoven?
“Ik zie een verschillend integratieniveau onder Italianten. Sommigen hebben Nederlands geleerd en zijn volledig geïntegreerd, terwijl anderen alleen Engels spreken en meer in een internationale bubbel leven. Dit geldt denk ik voorveel migranten. Maar Italianen integreren over het algemeen goed in het land waar ze naartoe verhuizen. In de afgelopen twintig jaar leefde de behoefte om specifieke gemeenschappen te creëren nauwelijks. Desondanks creëerde ik wel een paar com-munities waar mensen elkaar specifiek kunnen ondersteunen en helpen. Die overigens niet het enige sociale contactpunt vormen voor de Italianen; ze zijn slechts een toevoeging aan hun persoonlijke leven.”